ژرف انديشان گلستان

نكته ي 1 :

به اعتقاد دانشمندان علوم يادگيري ، فرزندان ما چيزهاي زيادي حفظ مي كنند ، اما به اندازه ي كافي اين مطالب را درك نمي كنند  .ترتيبي اتخاذ كنيد تا همراه با اولياي مدرسه ، مطمئن شويد كه فرزندتان ، آن چه را كه ياد گرفته ، درك كرده است .علاوه بر اين ، اطمينان حاصل كنيد مي تواند آموخته هاي خود را به كار ببرد و از آن ها براي تشريح ساير وقايع استفاده كند .درست است كه اين فرايند ، نياز به زمان دارد ، ولي فرزندان ما نياز دارند چارچوب تفكر خود را وسعت دهند ، در غير اين صورت ، چيزهايي كه د رمدرسه به آن ها آموخته مي شود ، آنان را تنها به پاسخگويي به پرسش هاي آزمون ها قادر خواهد ساخت و فرزندان ما ، از درك روابط مهم ميان پديده ها عاجز خواهند بود .

در اين نكته مي توان به روش هاي تشويقي اشاره نمود كه بعضي از معلمان هم در كلاس آن را به كار مي برند . مثل دادن امتيازها و ستاره ها و كارت هاي صدآفرين به طور مكرر و جمع اوري آن ها و بعد دادن يك جايزه به همين تشويقي ها .... كه باعث گم شدن هدف شده و دانش آموز به جاي اين كه به هدف درسي فكر كند ، بيش تر به چگونه رسيدن به اين اقسام از تشويقي ها فكر مي كند .بخوانيد از همين كتاب .....

نكته ي 2 : 

در نظر داشته باشيد كه فرزندتان تنها با پاداش دهي هاي مكرر در آموزش، يادگيري و آزمون ها ، موفق نخواهد شد .پژوهش هاي كاربردي علوم تربيتي نشان داده است كه تشويق ها و پاداش هاي بيروني در ايجاد تغييرات پايدار در نگرش ها و حتي رفتارها فاقد كارايي هستند .علاوه بر اين ، اين قبيل تشويق ها ، نه تنها تأثير مثبت نمي گذارند ، بلكه در طولاني مدت مانند يك مانع عمل مي كنند .اگر فرزندتان صرفا به بهره گيري از تشويق ها و پاداش هاي پي در پي ، به يادگيري و آموزش مي پردازد ، بايد در نظر داشته باشيد چنان چه اين تشويق ها را متوقف كنيد ، آن ها دوباره رفتارهاي نامناسب قبلي خود را از سر خواهند گرفت . كودكاني كه پدران و مادران ( و معلمان ) آن ها ، پي در پي به آن ها جايزه مي دهند ، يا به تعريف و تمجيد از آن ها مي پردازند ، معمولا سخاوت كمتري نسبت به همسالان خود دارند ، يا كودكي كه د رازاي پذيرش مسئوليت به او قول پاداش داده مي شود ، وقتي انگيزه ي پاداش از بين رفت ، ديگر لزومي براي تغيير رفتار در خود نمي بيند . 

نكته ي 3 :

نمي گوييم براي فرزندخود در ازاي تلاش ها و موفيت هايش پاداش در نظر نگيريد ، اما در جريان باشيد كه پاداش دهي هم مانند تنبيه ، تنها مي تواند سبب تغيير رفتار به صورت كوتاه مدت شود و اثر ماندگاري بر جاي خواهد گذاشت . رفتارگرايان ⁽²⁾ پيشنهاد مي كنند براي استمرار رفتار ، گاهي بهتر است يك پاداش جايگزين پاداش ديگري شود . به عنوان مثال ، جاي شكلات دادن را با قول بردن به پارك يا شهربازي عوض كنيد . با اين همه ، در نظر داشته باشيد كه با اين قبيل انگيزه هاي بيروني ، شاهد تغيير نگرش هاي اساسي ، تثبيت رفتارها و استمرار عملگرد در عرصه ي يادگيري و آموزش از سوي فرزندانمان نخواهيم بود .هر آن چه رخ خواهد داد ، تنها تغيير رفتاري احتمالا موقتي است .

اگر مبناي يادگيري و آزمون دادن هاي فرزندانتان را صرفا بر اساس انگيزه هاي بيروني شكل بدهيد ، آن ها به نوعي شرطي خواهند شد و اين ، البته اصلا جالب نيست .

از اين جا به نكته ي يازدهم مي رويم  .

نكته ي 11 : 

 فزندتان بايد بداند ، در عين حال كه از او انتظار داريد بيش ترين تلاش خود را انجام دهد ، هم چنين شما مي دانيد كه او كامل نيست و البته ، هيچ كس كامل نيست . هيچ ضرورتي ندارد پدران و مادران ( و حتي معلمان ) وانمود كنند كه كامل و اشتباه ناپذيرند .مشاهده ي اين امر كه بزرگ ترها به اشتباه خود پي ببرند و به آن اعتراف كنند و در صدد جبران ان نيز برآيند ، براي فرزندان بسيار آموزنده است .

و نكته ي 20 :

يك نكته ي بسيار مهم در مورد يادگيري ، الگوپذيري فرزندان از خانواده و اطرافيان ، به ويژه والدين است . در يكي از نظريه هاي معروف روان شناسي كه به نظريه ي يادگيري اجتماعي شهرت دارد ، گفته شده است كه يادگيرنده از طريق مشاهده رفتار ديگران به يادگيري مي پردازد . به اين ترتيب ، در هر لحظه از زندگي ، رفتار و كلام خود را بررسي كنيد .پيش از ابراز هر واكنشي در برابر رفتارهاي فرزندتان ، به دنبال نشانه هايي از اثرات رفتارهاي خود بر او باشيد .اگر از خودتان شروع كنيد ، در اصلاح و رفع مشكلات فرزندتان ، موفق تر عمل خواهدش كرد . ⁽³⁾

فكر كنم همه ي شما در كتاب جديد رياضي اول دبستان با اين موضوع آشنا شديد كه بچه ها داراي هوش هاي چندگانه هستند و بايد با شناسايي هوش برتر بچه ها ، يعني آن توانايي كه در دانش اموز غالب و برجسته است ، به يادگيري او كمك نماييد . در اين قسمت و از نكته ي 21 به بعد با نوع رفتارهاي بچه ها با هوش هاي : زباني ( كلامي ) موسيقيايي ، منطقي - رياضي ، فضايي ، بدني - جنبشي ، طبيعت گرايانه ، درك ديگران ( ميان فردي ) ، درك خود ( درون فردي ) آشنا مي شويد .چون اين نكته ها زيادبود فقط به چند نوع از آن بسنده مي كنم .براي شناسايي كودكان و يا دانش آموزان خود ، اين مطالب را در كتاب بخوانيد :

نكته ي 22 : 

دانش آموزي كه داراي هوش زباني بالايي است ، نسبت به سنش خوب مي نويسد و مي تواند داستان هاي بلندي را از خود بسازد يا لطيفه هاي فراواني بگويد . او قادر است اسامي ، مكان ها ، تاريخ ها و جزئيات را به خوبي به حافظه اش بسپارد . از بازي با كلمات و نيز خواندن كتاب لذت مي برد ، با توجه به سنش ، لغات زيادي را مي داند و با ديگران به روش كاملا كلامي ارتباط برقرار مي كند .

بديهي است اين قبيل بچه ها ، به كتاب ، نوار ، ابزارهاي نوشتاري ، مقاله ، دفاتر يادداشت ، مكالمه ، مباحثه و داستان بيش تر احساس نياز مي كنند . هم چنين بهترين راه براي برقراري ارتباط با آن ها ، كلام و مؤلفه هاي زباني است . تكيه بر اين توانايي در اين گروه از افراد مي تواند موجب بهبود يادگيري آنان در ساير علوم و دروس شود . به عنوان مثال اين بچه ها با توضيح دادن رياضي و به كلام درآوردن آن ، درس را بهتر ياد مي گيرند .

نكته ي 23 :

كودك و يا نوجواني كه از هوش منطقي - رياضي خوبي بهره مند است ، سؤال هاي فراواني در مورد نحوه ي كاركرد اشيا مطرح مي كند ، از بازي با اعداد و ارقام لذت مي برد ، و حضور در كلاس رياضي برايش لذت بخش است .او به انجام آزمايش ها در كلاس علوم يا ساعات بيكاري ، علاقه نشان ميدهد و به موضوعات علمي تمايل دارد .

اين دسته از بچه ها به وسايلي كه با آن آزمايش انجام دهند ، ابزارهاي علمي ، رفتن به آسمان نماها و موزه هاي علمي نياز دارند . غني كردن محيط با توجه به شرايط فكري اين گروه ،‌مي تواند تأثير مثبتي بر يادگيري آنان بگذارد .در برخورد با اين افراد ، بهتر است از راه هاي منطقي ، دعوت به تفكر ، انجام آزمايش و يا قول بازديد از يك مركز علمي وارد عمل شويد .