وقتي كتابي در كيف داشته باشي، مثل اين است كه يك دوست سخنگو داري كه در سكوت بهترين هم صحبت توست. وقتي غصه داري يا دلت گرفته است باز هم كتاب تنها همراهي است كه بدون دخالت در كارهايت برايت حرف مي زند تا تو آرام بگيري.
كتاب مامني است كه مي‌شود به آن پناه برد و ساعت‌ها از آن لذت برد. وقتي كه اهل كتاب و كتاب خواندن هستي با هر كتاب، صاحب دنيايي مي‌شوي كه آدم‌هايش را با تخيل خودت ساخته‌اي و فقط يك كتابخوان است كه مي‌تواند تمام اين لذت‌ها را درك كند.
اما چطور مي‌شود كه يك نفر به مطالعه عشق مي‌ورزد و اما ديگري فقط زماني دست به مطالعه مي‌برد كه مجبور است؟ اگر كسي در پاسخ به اين سوال كه چرا مطالعه نمي‌كني؟
بگويد: چون مطالعه كردن را دوست ندارم! چه كاري مي‌توان كرد كه خوشمزگي كتاب را به او چشاند! كتاب غذاي روح است، اگر كسي اين غذا را دوست نداشته باشد چطور مي‌شود ذائقه‌اش را تغيير داد؟
والدين كتابخوان، فرزندان كتابخوان: مادران زيادي را مي‌شناسم كه دوست دارند فرزندشان كتابخوان بار بيايد، آنها براي رسيدن به اين هدف كتاب‌هاي تصويري و غيرتصويري با اندازه‌ها و محتواهاي مختلف براي فرزندشان مي‌خرند.
اما در نهايت از بي‌علاقگي كودك خود، نسبت به مطالعه شكايت مي‌كنند، چراكه نمي‌دانند آنچه فرزندشان را كنجكاو و علاقه‌مند به خواندن مي‌كند، فقط ديدن كتاب‌هاي رنگي‌يا رفتن به كتابفروشي و نمايشگاه كتاب نيست.
بلكه ديدن مادر و پدري است كه هميشه مطالعه مي‌كنند و درباره آنچه مي‌خوانند با هم صحبت مي‌كنند. به جاي موعظه، بگذاريد او ببيند كه پدر و مادرش به مطالعه عشق مي‌ورزند، اين بهترين پند و اندرز است.
اگر خودتان اهل مطالعه نيستيد چطور انتظار داريد فرزندتان بدون ديدن هيچ الگويي علاقه‌مند به خواندن باشد؟ بد نيست اول از خودتان شروع كنيد، هيچ وقت براي خواندن دير نيست.
درباره آنچه خوانده‌ايد حرف بزنيد: براي اين‌كه فرزندتان به خواندن تشويق شود، درباره آنچه مي‌خوانيد گفت‌وگو كنيد و دقت كنيد چيزي را براي گفت‌وگو انتخاب كنيد كه براي او هم جذاب است.
مطمئنا صحبت كردن درباره مسائل پيچيده سياسي و اقتصادي و... به او مي‌فهماند كه كتاب‌ها و روزنامه‌ها و مجلات پر از كلمات سخت است كه او هنوز معاني‌شان را نمي‌داند.
بد نيست هنگام خوردن صبحانه يا وقتي داريد او را به مهدكودكش مي‌رسانيد، درباره موضوعي كه مورد علاقه فرزندتان است
يك مطلب ساده و جالب از روزنامه نقل كنيد يا وقتي در خانه هستيد و مشغول مطالعه، بي‌مقدمه مطلب مورد علاقه‌اش را برايش بخوانيد، گويي همين الان آن را ديده‌ايد، اين نكته را هم بگوييم كه خواندن مطلب براي فرزندتان سبب تقويت درك مطلب و پرورش دايره لغات در او مي‌شود.
هنگامي كه مي‌خواهيد برايش كتاب بخوانيد ابتدا جلد كتاب را به او نشان دهيد تا حدس بزند كتاب درباره چه موضوعي است.
وقتي شروع به خواندن كرديد، مراقب لحنتان هم باشيد، مثلا براي هر‌يك از شخصيت‌هاي كتابي كه مي‌خوانيد، يك لحن خاص استفاده كنيد و وقتي داستان به جاي هيجان انگيزش مي‌رسد.شما هم لحنتان را تغيير دهيد و بگذاريد كودكتان با حوادث داستان درگير شود .
گاهي از او بپرسيد به نظرت حالا چه اتفاقي مي‌افتد؟ مي‌توانيد براي اين‌كه راحت‌تر حدس بزند تصاوير كتاب را هم به او نشان دهيد.
اين همراهي با فرزندتان سبب مي‌شود هم او را نسبت به زبان نوشتار كنجكاو و علاقمند كنيد، هم ارتباطي نزديك با فرزندتان داشته باشيد.
هميشه كتابي همراه داشته باشيد: وقتي در مطب دكتر در انتظار رسيدن به نوبتتان هستيد، وقتي در بانك در انتظار رسيدن شماره‌تان هستيد، وقتي در مترو منتظر رسيدن به مقصد هستيد كتاب بهترين وسيله براي مفيد كردن وقت خود و فرزندتان است.
راستش را بخواهيد براي كساني كه اهل كتاب خواندن هستند هميشه انتظار با كتاب همراه است. كتاب براي زود گذشتن و شيرين كردن ساعاتي كه دير مي‌گذرد معجزه مي‌كند.
ويژه‌نامه‌هاي كودك و نوجوان را فراموش نكنيد: كودكي كه با شنيدن كتاب و ديدن تصاوير آن مانوس است، وقتي به سن مدرسه رفتن مي‌رسد، در درس‌هايش پيشرفت بيشتري دارد و براي خواندن عجله مي‌كند.
يادتان باشد كه بين ساختار خانوادگي و موفقيت كودك در خواندن رابطه‌اي مستقيم وجود دارد، اگر تا امروز برايش كتاب يا بخش‌هايي از روزنامه را مي‌خوانديد وقت آن رسيده تا سراغ ويژه‌نامه‌هاي كودك و نوجواني برويد كه روي دكه‌هاي روزنامه‌فروشي است.
به او اجازه دهيد مجلات و روزنامه‌هاي مربوط به سن خود را ببيند و انتخاب كند كه كدام را مي‌خواهد. در خريد كتاب هم دقت كنيد كه آنچه انتخاب مي‌كند يا شما به او پيشنهاد مي‌دهيد.
مناسب سن او باشد نه زياد ساده و نه زياد پيچيده. وقتي كه كودك توانايي نسبي در خواندن و درك مطلب پيدا كرد، وقت آن است تا براي شما و ديگران بخواند. اين كار براي كودكان بسيار لذتبخش است.
قانوني وجود ندارد كه بگويد فقط بزرگسالان بايد براي كودكان كتاب بخوانند، وقتي كودكان مشغول كتاب يا روزنامه خواندن براي شما هستند به آنها توجه كنيد. يكي از روش‌هايي كه كودك را به خواندن علاقه‌مندتر مي‌كند.
خواندن اشتراكي است. يك صفحه شما و يك صفحه او، با اين كار به فرزندتان نشان مي‌دهيد كه شما هم از خواندن و شنيدن لذت مي‌بريد ضمن اين‌كه از ميزان روان بودن، درك مطلب و دايره لغات او هم آگاهي مي‌يابيد.
وقتي توانايي خواندن او را محك زديد به او پيشنهاد كنيد كه براي خواهر و برادر كوچك‌تر از خود نيز داستان بخواند تا هم اعتماد به نفس او را تقويت كنيد و هم رابطه بين فرزندان را صلح‌آميزتر از گذشته نماييد. ضمن اين‌كه كارهاي شما هم سبك‌تر مي‌شود.
كتاب‌هاي سري تهيه كنيد: نمي‌دانم شما هم كتاب‌هاي «قصه‌هاي خوب براي بچه‌هاي خوب» را خوانده‌ايد يا نه.
يادم مي‌آيد وقتي يك جلد از اين سري را تمام مي‌كردم با شوق سراغ جلد بعدي مي‌رفتم. بسياري از كتاب‌هاي سري، ارزش ادبي بالايي دارند، ضمن اين‌كه وجود جلد بعدي محرك بسيار خوبي است كه كودكان را تشويق به تمام كردن كتاب مي‌كند.
كتاب و فيلم را با هم همراه كنيد: بسياري از كارتون‌هايي كه مورد علاقه فرزندان است، در اصل رمان‌هاي معروفي است كه به فارسي هم ترجمه شده است.
اين كتاب‌ها را به فرزندتان پيشنهاد كنيد و وقتي آن را خواند از او بخواهيد برايتان توضيح دهد كه آيا فيلم يا كارتون، توانايي منعكس كردن تمام اتفاقات داستان را داشته است يا نه.
يكي ديگر از ابزاري كه مي‌توانيد براي فرزندتان تهيه كنيد سي‌دي‌ها و نوارهاي قصه است، فايل‌هاي صوتي كتاب‌ها هم گزينه خوبي براي گوش دادن كتاب است.
با بزرگ‌تر شدن فرزندتان در سبك كتاب‌ها تغيير به‌وجود آوريد: معمولا وقتي فرزندان به سن نوجواني مي‌رسند، با يك سردرگمي براي انتخاب كتاب مواجه مي‌شوند، آنها دلشان مي‌خواهد كتاب‌هايي را بخوانند كه بزرگ‌ترها مطالعه مي‌كنند در حالي‌كه ممكن است اين به نفع آنها نباشد.
بهترين كار اين است كه كتاب‌هايي كه مناسب نوجوانان باشد را به او پيشنهاد دهيد و سعي كنيد از ميان كتاب‌هاي خودتان به‌خصوص كتاب‌هاي ايام دبيرستان‌تان، هركدام كه مناسب اوست، به او قرض دهيد.
از كتاب‌ها به عنوان منابعي كه مي‌تواند پاسخ سوالات نوجوان‌تان را بدهد استفاده كنيد. بسياري از فرزندان هنگامي كه به سن بلوغ مي‌رسند، براي يافتن پاسخ سوالاتي كه مربوط به تغييرات جسمي‌شان است.
به دوستان‌شان پناه مي‌برند، اگر فرزند شما خجالت مي‌كشد درباره تغييرات جسمي‌اش از شما سوال بپرسد، خودتان به او كتابي بدهيد كه پاسخ سوالاتش را بيابد.
احترام گذاشتن به كتاب‌ها را به فرزندان ياد بدهيد: به فرزندتان نشان دهيد براي تميزي و سالم بودن كتاب‌هايتان اهميت قائل هستيد.
دوستي داشتم كه كتاب‌هاي كتابخانه‌اش را براساس موضوعات كتاب‌ها دسته‌بندي كرده و چيده بود. در يك دفترچه جدا هم اسامي تمام آنها را با همان ترتيب دسته‌بندي، يادداشت كرده بود.
هر وقت كتابي را به كسي امانت مي‌داد در همان دفترچه نام امانت‌گيرنده را مي‌نوشت تا بر اثر گذر زمان فراموش نكند كتاب‌هايش را به چه كساني قرض داده است.
بخشي از كتابخانه‌اش را هم اختصاص داده بود به كتاب‌هايي كه از كتابخانه محله و دوستانش امانت گرفته است. او همين روش را به فرزندش هم ياد داده بود.
علاوه بر اين براي اين‌كه فرزندش نسبت به كتاب‌هايش حس مالكيت بيشتري داشته باشد، مهري به نامش تهيه كرده بود «كتابخانه شخصي....» هنوز در خاطرم هست كه هر وقت فرزندش كتاب تازه‌اي مي‌خريد با شوق نام خودش را ابتداي كتاب اش ثبت مي‌كرد.
تشويق رفتارهاي خوب: رفتارهاي خوب كودكتان را با كتاب‌هايي كه دوست دارد تشويق كنيد، تا هم رفتار خوب در او تقويت و تثبيت شود و هم بيشتر با كتاب مانوس شود.
بودجه‌اي را به صورت ماهانه اختصاص به خريد كتاب دهيد، به كتابفروشي و نمايشگاه كتاب برويد و اجازه بدهيد كودكتان به اندازه بودجه‌اش هر كتابي كه دوست دارد را بخرد و در آخر، اگر دوست داريد او هم اهل كتاب باشد، كمك كنيد تا لذت مطالعه را بچشد و بعدها اين لذت را به فرزندانش بچشاند.
منبع دريافت اين مطلب : جام جم آنلاين